Ocieplenie poddasza – jak zrobić to dobrze?

utworzone przez | gru 17, 2022 | Blog | 0 komentarzy

Kiedy piszę ten artykuł, jest grudzień, sobota, tydzień przed Świętami Bożego Narodzenia. W tle leci „Bohemian Rhapsody” Queen, za oknem leży śnieg, a ja jestem szczęśliwy, że odśnieżyłem samochód, dojechałem do pracy i jest mi ciepło. No właśnie, ciepło – ciepło to pojęcie względne. Jedni mają w domu 24°C, a Inni 20°C i jest im dobrze, gdzie ja w tym czasie założyłbym skarpety wełniane od babci.

Od czego zależy ciepło w domu?

Pytanie banalne, ale bardzo istotne, jeśli chodzi o komfort mieszkania i grubość naszego portfela. Ciepło, jak mówi Wikipedia, to sposób przekazywania energii, w postaci chaotycznego ruchu cząstek. Im jest cieplej, tym więcej takich ruchów te cząstki wykonują.

Istotą dobrze wykonanego ocieplenia jest zminimalizowanie strat cieplnych, czyli ucieczce ciepła poprzez górę domu (dach, okna dachowe), czy też jego ściany (elewacja, okna).

Porozmawiajmy teraz o konkretach

Nasz dom jest złożony z wielu elementów, z których każdy pełni określoną rolę. Jak widać na załączonej ilustracji, dominującą część w ucieczce ciepła odgrywają nieocieplone ściany. Reszty nie będę opisywał – każdy czytać umie 😄

Najważniejszą rzeczą w interpretacji tej ilustracji jest jej przeliczenie na walutę Polski Złoty, w której to kupujemy: gaz, pellet, węgiel, czy też płacimy rachunki za prąd lub te z ciepłowni miejskiej.

I tak przy nieocieplonym dachu przy łącznych rachunkach rocznych wynoszących powiedzmy 10 000 zł , przez nieocieplone poddasze ucieka nam około 2 000 zł rocznie. Dużo? Przez 10 lat to 20 000 zł (zakładając stałą wartość kosztów), a mieszkać będziemy jednak więcej niż 10 lat, więc prędzej czy później dopadnie nas ocieplenie poddasza, lub świadomość przepalonych na darmo pieniędzy i niepotrzebnego zanieczyszczania środowiska.

Porozmawiajmy teraz o konkretach

Na internecie można znaleźć różnej maści i doświadczenia fachowców, sklepów i blogerów wątpliwego doświadczenia budowlanego, przedstawiających swoje produkty i usługi w samych superlatywach, aby tylko zaliczyć sprzedaż i wcisnąć Klientowi swój produkt.

Na co więc zwrócić uwagę?

Oto twarde cyfry, a nie tylko opinie różnych osób:

Lambda (λ) – czyli współczynnik przewodzenia ciepła. Im ma niższą wartość tym lepiej.
Dla najbardziej popularnych materiałów ociepleniowych współczynnik ten przedstawia się mniej więcej następująco:

Styropian: 0,030 – 0,045 W/(m·K)

Wełna: 0,030 – 0,042 W/(m·K)

Celuloza: 0,037 – 0,039 W/(m·K)

Piana PUR zamkniętokomórkowa: 0,020 – 0,023 W/(m·K)

Piana PUR otwartokomórkowa: 0.033 – 0,039 W/(m·K)

Współczynnik oporu dyfuzyjnego pary wodnej (μ) – czyli paroprzepuszczalność. Przyjmuje się, że współczynnik μ=1, tzw. MU1 oznacza pełną paroprzepuszczalność, a każda wyższa wartość oznacza wyższy opór dla pary wodnej. Więc im niższa wartość, tym lepiej dla naszego dachu.

Konstrukcja dachu z reguły jest drewniana. Stosowanie materiałów nieprzepuszczających pary wodnej można porównać do zamknięcia dachu w foliowej reklamówce, takiej jak na kanapki. Można nawet przeprowadzić eksperyment, w którym to kawałek teoretycznie suchego drewna zamykamy szczelnie w takiej reklamówce i zostawiamy gdzieś na dworze (lub polu, w zależności od regionu Polski 😄), po czym po roku czasu przynosimy, otwieramy i wyciągamy wnioski z doświadczenia.

Parametry najpopularniejszych materiałów ociepleniowych można znaleźć w ich kartach technicznych i wynoszą około:

Styropian: 30 – 300

Wełna: 1

Celuloza: 1 – 2

Piana PUR zamkniętokomórkowa: 70

Piana PUR otwartokomórkowa: > 8

Palność i emisja trujących gazów – parametr wpływający bezpośrednio na nasze zdrowie i życie w przypadku pożaru. Poniższa tabela pokazuje klasy palności materiałów, wraz z dodatkowymi oznaczeniami dotyczącymi wydzielania dymu i płonących cząstek.

Oznaczenie wg warunków technicznych

 Klasyfikacja wg PN – EN 13501 – 1:2008

Określenie podstawowe

Określenie uzupełniające

Klasa podstawowa

Klasy dodatkowe w zakresie

Wydzielanie dymu

Występowanie płonących cząstek

Niepalne

A1

A2

–

s1, s2, s3

–

d0

Palne

Niezapalne

A2

B

s1, s2, s3

s1, s2, s3

d1, d2

d0, d1, d2

Trudno zapalne

C

D

s1, s2, s3

s1

d0, d1, d2

d0, d1, d2

Łatwo zapalne

D

E

E

s2

–

–

d0, d1, d2

–

d2

Niekapiące

A1

A2, B, C, D

–

s1, s2, s3

–

d0

Samogasnące

co najmniej E

–

–

Intensywnie dymiące

A2, B, C, D

E

E

s3

–

–

d0, d1, d2

–

d2

Intensywnie dymiące

F

właściwości nieokreślone

Euroklasy w polskich przepisach (Dz.U. nr 56/2009 poz.461) oraz wg Instrukcji ITB 401/2004

źródło: paroc.pl

Informacje o klasie palności materiałów izolacyjnych znaleźć można w kartach technicznych produktów, które udostępnione powinny być na stronach producentów.

Styropian – zazwyczaj spotykaną klasą jest klasa E, pod warunkiem, że w procesie produkcji do styropianu zostały dodane środki uniepalniające. Spotykana jest również klasa F.

Wełna – wyprodukowana z materiałów niepalnych (szkło, skała), zazwyczaj spotyka się wełny o klasie reakcji na ogień A1, A2. Mogą występować inne klasy, w zależności od deklaracji producenta i zastosowanych dodatków.

Pianki PUR – najczęściej spotykane klasy palności to E i F.

W przypadku poddasza istotnym elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest nie tyle zdolność izolacji do samodzielnego podtrzymywania ognia, ale udział tej izolacji w rozprzestrzenianiu ewentualnego pożaru. Nie pali się przecież sama izolacja, ale również sucha zabudowa, wnętrze, czy też więźba dachowa, która jest najczęściej z drewna.

Zmiana parametrów ociepleniowych materiału termoizolacyjnego

Praktycznie każde ocieplenie będzie miało wysokie właściwości po 2, 3 latach. Natomiast to, czy wykorzystany materiał ociepleniowy jest dobry, okazuje się często po 10 latach, kiedy to niektóre materiały termoizolacyjne osiadają, utleniają się, czy też zmienia się ich współczynnik przenikalności cieplnej na gorszy. Wtedy też okazuje się, czy nasz wybór był dobry.

Nie będę czekał przecież 10 lat…

Zgadza się, dlatego warto sięgnąć po sprawdzone badania poparte twardymi cyframi, a nie tylko opiniami. Badania dotyczą m.in. procesu starzenia się izolacji wykonanych z poszczególnych materiałów termoizolacyjnych:

Pianka poliuretanowa – zrealizowane m.in. przez Laboratorium Badawcze Heat-Tech Center. Przedstawiają one m.in. zmianę współczynnika przewodzenia ciepła lambda λ dla pianki PUR po upływie czasu. Badania skupiały się głównie na zastosowaniu termoizolacji w branży ciepłowniczej.
Inne badania dotyczące pianki poliuretanowej opisane w czasopiśmie Instal, wskazały m.in. na wzrost (pogorszenie się) współczynnika przewodzenia ciepła po upływie kilku lat nawet o 30%.

Styropian – z uwagi na to, że styropian najczęściej stosuje się do ocieplania elewacji, badania prowadzone są właśnie pod tym kątem. Wykonuje je m. in. firma BASF od ponad 40 lat. Styropian badany jest pod kątem reakcji na promieniowanie UV i ewentualny stopień utleniania. Styropian nie gnije, nie starzeje się pod wpływem wilgoci. Z ogólnymi cechami styropianu można zapoznać się na stronie Polskiego Stowarzyszenia Producentów Styropianu.

Wełna – jest to materiał włóknisty, gdzie przerwy pomiędzy włóknami wypełnione są powietrzem. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Instytut Techniki Cieplnej na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej, parametry termoizolacyjne wełny nie są parametrem bezpośrednio zależnym od czasu. Pogorszenie się właściwości ocieplenia bardziej zależy od stopnia zawilgocenia wełny, czy też zmian wymiarowych (np. opadnięcia pod własnym ciężarem) – w tym przypadku dużo zależy od wyboru właściwej wełny i poprawności wykonania.

Kwota ocieplenia boli?

Ostatnie lata przyniosły podwyżki cen materiałów budowlanych, przez co wykonanie termomodernizacji bardziej uderza po kieszeni. Niestety, podatki nie chcą maleć, ale możemy przynajmniej część odzyskać w postaci dofinansowania.

Program Czyste Powietrze – ocieplenie może zostać zrealizowane dla starych budynków przy okazji wymiany kotła. W zależności od kryterium dochodowego, na dzisiejszy dzień przewidziane są 3 progi dofinansowania:

do 25 000 zł w przypadku braku instalacji mikroinstalacji fotowoltaicznej (dotacja)
do 30 000 zł w przypadku instalacji mikroinstalacji fotowoltaicznej (dotacja)

do 32 000 zł w przypadku braku instalacji mikroinstalacji fotowoltaicznej (dotacja)
do 37 000 zł w przypadku instalacji mikroinstalacji fotowoltaicznej (dotacja)

do 60 000 zł w przypadku braku instalacji mikroinstalacji fotowoltaicznej (dotacja)
do 69 000 zł w przypadku instalacji mikroinstalacji fotowoltaicznej (dotacja)

Warunkiem jest wymiana starego kotła na paliwo stałe na nowy spełniający normy, lub pompę ciepła. Dodatkowo mogą być wykonane prace dociepleniowe: dachu, stropów, czy też ścian zewnętrznych. Muszą jednak być tutaj zachowane odpowiednie parametry ocieplenia, które można wyliczyć m.in. na kalkulatorze Programu Czyste Powietrze.

Temat programu jest dosyć obszerny, dlatego zainteresowanych odsyłam do strony Programu Czyste Powietrze.

Ulga termomodernizacyjna – odliczenie dla podatników, będących właścicielem lub współwłaścicielem domu jednorodzinnego, lub kilku. Odliczeniu podlegają m.in. wydatki poniesione na ocieplenie budynku mieszkalnego, czy też na wymianę w nim źródła ciepła. Maksymalna wartość odliczenia wynosi aktualnie 53 000 zł na osobę. W przypadku małżonków, limit ulega podwojeniu – razem mogą odliczyć 106 000 zł, pod warunkiem, że każde z nich jest współwłaścicielem tego budynku. Ulgę można łączyć z Programem Czyste Powietrze.

Więcej informacji można się dowiedzieć na stronie programu.

Podsumowanie

W podsumowaniu nie napiszę nic ciekawego lub czegoś, co może zmienić świat. Podsumowanie musisz napisać Ty sam, decydując się na ocieplenie poddasza. To od Twojej decyzji zależy, czy będziesz zadowolony i zapomnisz o wykończeniu i tym całym artykule, czy za 5 – 10 lat usłyszysz „poddasze do całkowitego remontu”.

Sposób wykonania ocieplenia poddasza i szczegóły techniczne to temat na inne artykuły 😉

Bibliografia i wykorzystane zasoby:

Rys. 1 – Opracowanie merytoryczne – Rutkowska G. , Klepak O. , Podawca K. , Rocznik Ochrona Środowiska, Politechnika Krakowska, 2013, Tom 15, cz. 3, s. 2626
Opracowanie graficzne: https://pl.freepik.com/darmowe-wektory/vector-cute-kreskowki-domu_996911.htm#query=dom&from_query=dom%20jednorodzinny&position=0&from_view=search&track=sph, Obraz autorstwa 0melapics na Freepik

Zdjęcie 2 – https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/ciesla-czlowiek-pracujacy-na-dachu_11105961.htm#query=poddasze&position=0&from_view=search&track=sph
Freepik

Koszty ogrzewania – https://www.cdc24.pl/kalkulator

Ewa Kręcielewska, Damien Menard, Współczynnik przewodzenia ciepła izolacji w rurach preizolowanych po naturalnym i sztucznym starzeniu, Instal 11/2014

Tomasz Żarnowski, Tomasz Wiśniewski, Starzenie się izolacji włóknistych stosowanych w ciepłownictwie i energetyce, Instal 12/2014

https://www.izolacje.com.pl/artykul/sciany-stropy/167597,izolacyjnosc-cieplna-wysokopreznej-pianki-poliuretanowej-w-aerozolu

https://tower.prowly.com/169434-jak-starzeja-sie-izolacje-przemyslowe-zestawienie-pianek-pur-i-welny-mineralnej